Anita Louwes tijdens behandeling Kadernota: ‘Kwetsbaren in samenleving beschermen’

Fractievoorzitter Anita Louwes sprak tijdens de behandeling van de Kadernota de zorg uit over de gemeentelijke financiën en de effecten die de Coronacrisis mogelijk nog gaat hebben voor de gemeente en haar inwoners. Want die inwoners zijn de kern. ,,De PvdA wil zeker zijn van een gemeente met gezonde financiën, waar perspectief is voor onze inwoners, iedereen naar daadkracht bijdraagt en de kwetsbaren in onze samenleving worden beschermd.” De tekst van de eerste termijn is hieronder volledig weergegeven. 

Voorzitter,

Joop den Uyl zei ooit: Het wordt nooit meer zo als vroeger. Hoe toepasselijk zijn deze woorden in onze huidige tijd. Vanaf het moment dat Corona om zich heen sloeg ontstond er een spannende en onzekere tijd. Haast onvoorstelbaar als we dit afzetten tegen enige maanden geleden toen de hele wereld nog anders was.Corona heeft vanzelfsprekend invloed op onze gemeentelijke financiën. Kan het college aangeven of en hoe we als gemeente gecompenseerd worden door het Rijk?

Maar laten we eerlijk zijn, onze gemeentelijke financiën stonden ook voor Corona al onder druk. U heeft de PvdA er vaker over horen verzuchten in deze raadszaal. Een lagere bijdrage vanuit het gemeentefonds was één van de oorzaken, net als bij heel veel andere gemeenten. Gezamenlijk met Corona gaat het nu dubbelop. We hebben te kampen met tekorten. Grote tekorten. En dan komt het er op aan… er moeten keuzes worden gemaakt.

Het college heeft ons in een aantal werksessies inzicht gegeven aan welke knoppen gedraaid kan worden om financieel invloed te hebben op de gemeentelijke financiën. Mijn fractie heeft deze bijeenkomsten over het algemeen genomen als zeer prettig ervaren. Het geeft inzicht in het pakket door het college voorgestelde maatregelen. Vorig jaar hebben we keuzes gemaakt die niet leuk waren, maar dit jaar liggen zo mogelijk nog pijnlijker of ingrijpender keuzes voor. Het college meldt in het voorwoord van de kadernota dat het op orde krijgen van het financieel perspectief ,,en het zoveel mogelijk behouden van wat we hebben” het uitgangspunt is. Mijn fractie is van mening dat het door het college gekozen uitgangspunt een terechte keuze in deze huidige situatie. Het doorzetten van de tijdelijke generieke maatregel van 2020 naar 2021 en verder heeft de steun van mijn fractie. Evenals de verhoging van de OZB.

Wat betekent ,,zoveel mogelijk behouden van wat we hebben”? Met die vraag wordt meteen de vinger op de zere plek gelegd. De fractie van de PvdA heeft er altijd voor gepleit dat zorgvuldig opgebouwd beleid niet direct afgebroken moet worden, want wat je wegdoet, komt niet zomaar terug. Tegelijkertijd is het niet uitgesloten dat vernieuwing en herijking van beleid zeker ook positief kan zijn omdat dat gewoonweg beter werkt dan wat er eerder was. Dat neemt niet weg dat er nu noodgedwongen, soms pijnlijke, keuzes moeten worden gemaakt waarbij we toch iets wegdoen. Neem als voorbeeld de gemeentewinkels. Bij het openen van de gemeentewinkels was de doelstelling dat de gemeente dichter bij de inwoners werd gebracht. Wat gaat het college eraan doen om toch aan deze doelstelling te blijven voldoen. Is verdergaande digitalisering een mogelijke optie of heeft het college hier nog andere ideeën over?

Mijn fractie heeft kennis genomen van de verdere bezuinigingsvoorstellen en wil er op wijzen dat winst op korte termijn niet altijd positief voor de samenleving is op lange termijn. Wij verwachten van het college dat ze bij de uitwerking van de voorstellen naar de begroting toe creatief te werk gaan en op zoek gaat naar alternatieven en mogelijkheden die effectief en efficiënt zijn en kostenbesparend.

Perspectief

De PvdA vindt het belangrijk om zoveel mogelijk te blijven vasthouden aan de doelstellingen die zijn vastgesteld in de strategienota en het bestuursakkoord. Wat ons betreft moeten we goed kijken naar de gevolgen van de voorgestelde beleidswijzigingen in deze kadernota en de effecten die Corona heeft. Mijn fractie heeft daarin vooral gezocht naar het evenwicht tussen de strategienota, bestuursakkoord, het collegeprogramma, het financieel perspectief, effecten Corona en onze PvdA uitgangspunten, waaronder:
1. Bieden we onze inwoners perspectief
2. Dragen de sterkste schouders de zwaarste lasten
3. Beschermen we onze kwetsbare inwoners

De PvdA blijft zich sterk maken voor een beleid dat recht doet aan deze uitgangspunten. Die eerder genoemde creativiteit verwachten wij zeker bij de uitwerking van de korting in het mantelzorgbeleid.

Heeft deze kadernota ook ambitie? Jazeker daar waar het gaat over industrie en chemie. Ik noem GZI next, maar ook de gedrevenheid waarmee nieuwe organisaties kunnen worden binnengehaald. Tesla is hier een goed voorbeeld van. Het geeft aan dat de gemeente samen met de provincie er hard aan trekt om Emmen aantrekkelijk te maken. Voormalig wethouder Gezienes Evenhuis zei altijd het ligt er uitnodigend bij. Hij bedoelde er iets anders mee, maar het klopt wel. Onze gemeente ligt er uitnodigend bij en dat wil de fractie van de PvdA graag zou houden.

Regiodeal

Ondanks de beperkte financiele ruimte is de regiodeal is in deze financiele situatie de manier om toch nog te kunnen investeren in de regio en daarmee ook in onze gemeente. Wij zien de regiodeal als instrument en dat, wat de Pvda betreft, daar waar mogelijk ingezet wordt voor die blijvende verandering in de regio. Tevens zien we ook dat het college voortvarend te werk gaat met verduurzaming. Wij willen er wel voor pleiten dat ook lagere inkomens gebruik kunnen maken van de verduurzamingsmogelijkheden die op dit moment worden geboden.

Het onderwijs in Emmen maakt een positieve ontwikkeling door in onze gemeente. Er ontstaan steeds meer initiatieven om de koppeling tussen werkgevers en onderwijs steeds nadrukkelijker gestalte te geven, HBO-V is hier een mooi voorbeeld van. De nieuwbouw van het Esdal en het Drenthe College maken van Emmen een plaats die interessant is om te studeren. We zijn benieuwd naar de ontwikkelingen van de Universiteit van het Noorden. Kan het college daar iets over zeggen?

De PvdA vindt dat het belangrijk is om altijd te blijven investeren in die dingen die ervoor zorgen dat leerlingen en onze inwoners perspectief hebben op goed onderwijs en een baan. In het verlengde hiervan willen we benadrukken dat Treant als leerplaats en werkgever erg belangrijk is. De doorstroming op de Boermarkeweg is al eerder punt van discussie geweest. We begrijpen dat we nog wachten op de resultaten van het onderzoek. Mijn fractie is benieuwd naar de resultaten van het onderzoek. Uiteraard willen wij geen onnodige uitgaven aan wegen doen. Weet wel dat de fractie het belang van Treant en de gewenste ontwikkelingen in het gebied zwaarwegend vindt.

Verder wijzen we er op dat de RSP0gelden vanuit de provincie voor de aanpak van de weg volgens ons nog tot eind 2020 beschikbaar zijn. Is dat zo en hoe stelt het college deze veilig?

EOP

Voor lokale democratie is het van belang om een sterke EOP te hebben. Het college stelt voor om de EOP-budgetten te korten. De ene EOP is heel gedreven en fanatiek de andere heeft dat iets minder. We hebben begrepen dat de ene EOP geld uitgeeft en de andere geld overhoudt. Is dat zo en is herverdeling dan een optie?

Bij de behandeling van de jaarrekening heeft mijn fractiegenoot Mulder uitgesproken dat er zorg is over beleidskrapte. Wederom staat er een taakstelling op de interne organisatie op stapel. Mijn fractie gaat ervan uit dat het college inhoudelijk goed overdenkt welke keuzes hierin gemaakt moeten worden. Laat goedkoop hier geen duurkoop worden, zowel in kwaliteit als kwantiteit.

Voor het nieuwe beschutte werken is er in Emmen een wachtlijst. We zien in den lande namelijk dat er op veel plekken geen invulling aan deze plekken wordt gegeven, terwijl we deze in Emmen hard nodig zijn. Wij zullen hierin actief onze politici in Den Haag benaderen en roepen ook de wethouders op, en andere partijen om dit landelijk onder de aandacht te brengen.

Minimabeleid

Daar waar het gaat om de kwetsbaren zijn blij te zien dat oorzaakbestrijding belangrijker is dan symptoombestrijding, Een goed voorbeeld is de besparing op de bewindvoeringskosten. We gaan er dan ook vanuit dat er een nieuw actief beleid wordt gevoerd waardoor zo weinig mogelijk mensen gebruik moeten maken van bewindvoering.

We lezen in de kadernota dat de er een ombuiging kan plaatsvinden op de minimabeleid. Kan het college toelichten wat zij met deze ombuigingen bedoelt? Heeft het college er ook rekening mee gehouden dat stapeling van bezuinigingen de kwetsbaren niet dubbel raakt? Om maar een voorbeeld te noemen: sporttarieven verhogen en een ombuiging in de minimabeleid.  Hoe verhoudt zich dat tot elkaar?

Rijst ook de volgende vraag over de sporttarieven. Kan het college toelichten wat zij precies bedoeld met alternatieve bezuinigingsmaatregelen en hoe zij dit vorm wenst te geven? Daar waar het gaat om de fietskelder is mijn fractie voorstander van overname. Er is een openbaar toilet gevestigd en er wordt best veel gebruik gemaakt van zowel de kelder als het toilet. Wil het college zich inspannen ter verkennen of sociaal ondernemen of andere vormen van participatie hier uitkomst kan bieden?

Jeugdzorg

Voorzitter, Ik kom bijna aan het einde van mijn betoog.

De fractie van de PvdA maakt zich zorgen over de financiele kant van de jeugdzorg. Dat er procesmatig en inhoudelijk een aantal wijzigingen zijn aangebracht die een positief effect hebben op de inhoud van de jeugdzorg, vinden wij een goede ontwikkeling. Helaas vertaalt zich dat nog niet in de ffinanciën. Het lijkt erop alsof er onvoldoende grip op de jeugdzorgfinanciën is, wat de reden daarvan ook maar is. Dat beangstigt mijn fractie, temeer omdat er ook afspraken met aanbieders zijn gemaakt over een omzetplafond. Kan het omzetplafond daadwerkelijk leiden tot een wachtlijst?? Mijn fractie zou graag in de begroting terug zien dat de grip op de financiën van jeugdzorg is verstevigd.

Tot slot, voorzitter, Het wordt nooit meer zoals het was, maar dat is niet per definitie negatief. Onze gemeente heeft de laatste maanden samenhorigheid laten zien en de mogelijkheid om ons leven radicaal om te gooien. De campagne ‘Met mekoar’ is daar een mooi voorbeeld van. We hebben deze kracht ook nodig om onze gemeentelijk financiën weer op orde te krijgen. De PvdA wil zeker zijn van een gemeente met gezonde financiën, waar perspectief is voor onze inwoners, iedereen naar daadkracht bijdraagt en de kwetsbaren in onze samenleving worden beschermd.