Begroting 2021: onzekerheid, maar ook lichtpunten

De gemeenteraad van Emmen behandelt op 2 en 5 november de begroting voor het komende jaar.  De opgave is niet eenvoudig: de gemeente moet twaalf miljoen bezuinigen om het huishoudboekje op orde te houden. Daarbij komt dat de Coronacrisis ons land – en daarmee ook Emmen – nog volledig in haar greep houdt. De onzekerheid die dat met zich meebrengt, zal ook gevolgen hebben voor de financiele positie. Gelukkig is er ook nog steeds goed nieuws te melden en blijven er lichtpunten. Zo blijft de gemeente investeren. Fractievoorzitter Anita Louwes sprak op de eerste begrotingsdag de onderstaande eerste bijdrage uit. 

Voorzitter,

Emmen blijft investeren in dienstverlening aan mensen en bedrijven en is financieel beter op orde. Dit is de zin waar het bestuurlijk voorwoord van deze begroting mee begint. Het  kwam echter niet zonder slag of stoot. Bij de kadernota hebben we 12 miljoen aan bezuinigingen doorgevoerd. Hierdoor kunnen we ruim 3 miljoen in de reserves stoppen, waardoor ons weerstandvermogen in de toekomst weer binnen de door de raad vastgestelde normen valt. Onze mening over de financiering vanuit het Rijk heeft mijn fractie bij de behandeling van de kadernota en vorig jaar bij de begroting niet onder stoelen of banken geschoven en daar denken wij nog precies zo over en dat is niet positief.

Is de dienstverlening nu op peil? Wij denken dat dienstverlening altijd uitnodigt tot verbetering. Ook in Emmen kan hier nog een slag in gemaakt worden.

Enige tijd geleden hebben we ons in deze raadszaal uitgesproken over de achterstanden bij het afgeven van bouwvergunningen. Wat is de huidige stand van zaken? Als er bezuinigingen op subsidies en dergelijke moeten worden doorgevoerd op organisaties buiten het gemeentehuis, dan moet de gemeente haar eigen interne bezuinigingen ook doorvoeren. Dat is gemakkelijk gezegd. Maar op enig moment is de koek op, zowel buiten als binnen dit huis. We hebben gemerkt dat er door de beleidskrapte in de ambtelijke organisatie bepaalde zaken niet genoeg tot uitvoering komen, neem als voorbeeld bepaalde onderdelen van het SAM-beleid. De grens is bereikt.

Tegelijkertijd kampen we met onzekerheid ten gevolge van Corona. Corona zal de komende jaren gevolgen hebben voor de gezondheid en welzijn van onze inwoners, de bestaanszekerheid van bedrijven en horeca, maar ook voor onze gemeentelijk financien. De precieze gevolgen kunnen we niet overzien en zijn dus ook niet verwerkt in de begroting waarover de gemeenteraad nu een beslissing moet nemen. Dat maakt dat onze gemeentelijke financien onzeker blijven.

Door voorgaande zou de veronderstelling kunnen ontstaan dat de PvdA niet wil investeren, maar niets is minder waar. Wij vinden het een goede keus dat het college besluit om een deel van begrotingsruimte in te zetten voor nieuw beleid. Politiek is niet een kwestie van alleen op de winkel passen. Politiek wil invloed op het verbeteren van de samenleving en een aanjager zijn voor ontwikkelingen in de maatschappij. De fractie van de PvdA is tevreden over de keus die het college gemaakt heeft over de inzet van het nieuwe beleid. De herinrichting van de sportparken in Nieuw Amsterdam/Veenoord en Emmer-Compascuum was al een wens, die ontstaan is uit het  KNVB Onderzoek van 2009. Vanaf dat moment is er gewerkt aan het mogelijk maken van deze nieuwe sportparken.

Tijd nemen

Het voortzetten van Jong Angelslo roept nog wat vragen op bij de fractie van de Pvda. Wordt er extra ingezet of is dit naast bestaand beleid? In het verleden heeft de aanpak in Angelslo niet tot succes geleid. Wat verwacht het college van deze aanpak? Is dit een pilot zodat dit op termijn ook in andere wijken aan de orde komt? De Partij van de Arbeid is van mening dat dezelfde problemen op meer plaatsen in onze gemeente spelen.

Het inzetten van structurele middelen voor geldloket en vroegsignalering is een goede ontwikkeling.  De PvdA fractie stelt zich voor dat het geldloket een laagdrempelige voorziening is  die voor een ieder toegankelijk is en niet alleen bedoeld is voor mensen die geldproblemen hebben. Het is een loket waar je terecht kan met al je vragen over financiën. Wij stellen ons voor dat bij de vormgeving van het loket gebruik wordt gemaakt van bestaande structuren en organisaties. Deelt het college onze mening?

De Partij van de Arbeid is van mening dat inzet op de economische ontwikkelingen binnen onze gemeente noodzakelijk blijven. Het is een continu proces. Verduurzaming is een belangrijke aanjager en zorgt voor banen voor de toekomstige generaties.  GZI next blijft daar het goede voorbeeld van.

Goed opgeleid personeel blijft wel een randvoorwaarde voor bedrijvigheid. Daar waar onze gemeente van oudsher veel laaggeschoolde arbeid had, is er de laatste jaren een kentering ontstaan. Het kennisniveau van de lokale arbeidsmarkt moet naar een hoger niveau getild worden. Het college geeft aan in te zetten op doorlopende leerlijnen van VO tot en met WO, een goede ontwikkeling. De komst van de Universiteit van het Noorden en Emmen studentenstad  kan hier een goede bijdrage aan leveren.

Moet ons toch van het hart dat het bijzonder is dat onderwijs niet genoemd wordt op de website van de gemeente Emmen, terwijl er ingezet wordt op de verbinding van  het onderwijs naar het bedrijfsleven.  Wij vragen het college deze omissie ongedaan te maken.

Persoonlijke ontwikkeling

Eveneens zal het hebben van een baan niet voor iedereen weggelegd zijn. Soms is meedoen het hoogst haalbare. Op de randen van de Participatiewet en de WMO is een grijs gebied ontstaan. Zijn dit de lessen die we trekken uit het wegvallen van Buurtsupport? Mijn fractie merkt dat er meer behoefte is aan arbeidsmatige dagbesteding.  Kan het college aangeven op welke manier het “grijze” gebied wordt ingevuld?

Naast onderwijs is een jeugd en jongerenbeleid van belang, omdat al vroeg in de ontwikkeling van kinderen de capaciteiten moeten worden gestimuleerd. Goede jeugdzorg is voorwaarde om ieder kind de gelegenheid te geven om zich binnen zijn/haar mogelijkheden te kunnen ontwikkelen. Daar waar het gaat om het financieel perspectief op jeugdzorg heeft de fractie van de PvdA eerder haar zorgen uitgesproken. Wij zijn er nog steeds niet gerust op, want daar waar het financieel niet op orde is, kan de inhoud onder druk komen te staan. En dat is wat de PvdA betreft een onwenselijke situatie.

Een andere belemmering voor economische en persoonlijke ontwikkeling is laaggeletterdheid. Maar liefst 11% van de Drentse bevolking is laaggeletterd. Al jaren wordt er, terecht, ingezet op de bestrijding van laaggeletterdheid.  De fractie van de PvdA is benieuwd naar de resultaten die dat tot nu toe heeft opgeleverd. Wij willen graag de toezegging van het college dat de raad hierover wordt bijgepraat in een informatiebijeenkomst.

Daar waar het gaat om ontwikkeling van de mens, levert cultuur daar ook een bijdrage aan. In een samenleving die gepolariseerd raakt is het belangrijk om mensen in staat te stellen om zich in te leven in de ander. Terwijl cultuur zorgt voor verrijking van de geest heeft het ook een belangrijke economische rol. Het draagt bij aan één van de speerpunten van het college en wel de toeristische ontwikkelingen in onze gemeente.

De PvdA is dan ook verheugd met de herinrichting van het gebied van het Biochron en in het bijzonder met de komst van het CBK naar het centrum van Emmen. We zien dat er nog een tekort aan dekking is voor het de herinrichting van het gebied. De PvdA fractie wijst daarom graag op  het Regio Stedenfonds van de Provincie. Heeft het college duidelijk in hoeverre, geheel of gedeeltelijk, de herinrichting van het Biochron door het Regiostedenfonds bekostigd kan worden?  Tevens wil de fractie van de PvdA dat, in het verlengde hiervan, het college verkent wat de mogelijkheden zijn van een dependance van het Drents Museum in het oude Biochron, uiteraard bekostigd uit de toekomstige gelden vanuit het regio stedenfonds.

EOP

Voorzitter, in deze Corona periode waar we nu in leven voelt het alsof het alleen gaat om beperkingen en onmogelijkheden. Voor nu is dit ook wel een beetje zo, maar er ligt een wereld aan mogelijkheden. Om de inwoners van de gemeente Emmen daar in mee te nemen  is het onze verantwoordelijkheid, het college en de raad, om duidelijk te communiceren over de beleidsvoornemens en ons ook open stellen voor de mening van de inwoners. Onze inwoners willen dat er met hen wordt beslist en niet over hen.

Een goed voorbeeld hiervan was de opvolging die aan het amendement van de kadernota is gegeven.  In deze begroting  wordt door het college gesteld  dat zij inwoners direct en indirect wil betrekken en dat initiatiefnemers worden ondersteunt. En daar knelt de schoen waar het gaat om de korting van de  EOP budgetten. De EOP Oranjedorp en Zwartemeer geven aan dat zij goedkoper reparaties kunnen uitvoeren dan als de gemeente dat zou moeten doen. Laten we de EOP dan ook die gelegenheid geven.

Mijn fractie is groot voorstander van zeggenschap in de buurt, omdat wij van mening zijn dat dat het best aansluit bij de beleving van onze inwoners. De korting van 20% is wat mijn fractie betreft dan ook veel te veel. Wij willen graag dat het college in overleg met de EOP tot een nieuwe verordening kom. Wij kunnen ons voorstellen dat  differentiatie van financiering tussen de EOP op basis van output daar onderdeel van is. Denk bijvoorbeeld van een fonds Right to Challenge. Wij zijn daarom mede indiener van het amendement en motie EOP, die straks door de heer Scheltens wordt toegelicht.

Al eerder had ik het over initiatiefnemers. Een mooi initiatief van onze inwoners is, in dit geval scholieren: de regenboog-oversteekplaats. Hiermee wordt een duidelijk signaal afgegeven dat iedereen gelijkwaardig is en een gelijke behandeling verdient.

Soms wil je ook graag dat bepaalde initiatieven worden genomen. Maar daarover zo meer.  Bij de kadernota heeft mijn fractie, aan het college, gevraagd om op zoek te gaan naar een partij die de fietsenstalling wil overnemen of wil exploiteren. De stalling heeft een openbaar toilet en zijn in 2019 zijn er ruim 30000 fietsen geparkeerd. De fietsenstalling is van belang, omdat de fietsenstalling de aantrekkelijkheid van het Emmer Centrum vergroot. Tegelijkertijd is een goede plek om een mensen met een achterstand tot de arbeidsmarkt een werk of leerplek aan te bieden. Wij zijn van mening dat het college daarom extra tijd nodig heeft om op zoek te gaan naar een goede overname of exploitatiepartij.

Daar waar het gaat om initiatieven, verwachten wij initiatief van de winkeliersvereniging. Wij zouden graag zien dat het college in overleg gaat met de winkeliersvereniging. Zij hebben aangegeven alternatieve oplossingen te hebben. Het is van belang dat ook de winkeliersvereniging een bijdrage doet in het openhouden van de kelder. Wij zijn daarom mede indiener van het amendement en de motie Fietsenstalling. Die eveneens door de heer Scheltens wordt toegelicht.

Leefbaarheid

Op het gebied van leefbaarheid in dorpen en wijken vinden het college en de PvdA elkaar. Het is een goede ontwikkeling dat het behoud van de basisvoorzieningen in dorpen en wijken een prioriteit is. Echter, maken wij ons wel zorgen over de gevolgen van Corona voor de dorpshuizen.

Een andere voorwaarde voor leefbaarheid is een goed een toegankelijk openbaar vervoer. Mijn collega Mulder heeft er aandacht voor gevraagd maar ook hier willen wij de importantie van een goed OV  benadrukken.

Bij leefbaarheid denkt mijn fractie ook aan WMO voorzieningen. We zien in de begroting dat er niet wordt bezuinigd op de WMO voorzieningen en dat vind mijn fractie een goede ontwikkeling. We willen nog wel opmerken dar de schoonmaakondersteuning gedurende de vakantieperiode echt beter opgelost moet worden.

Tot slot, voorzitter: de PvdA wil ook graag benadrukken dat de Lokale inclusie agenda en het Convenant Dementievriendelijke Gemeente belangrijk zijn. De agenda toegankelijkheid is er in Emmen, maar wat mijn fractie betreft gaat het om meer dan de fysieke toegankelijkheid. Ziet het college mogelijkheden om werk te maken van een  Lokale Inclusie Agenda?  Voor wat betreft het convenant dementievriendelijke gemeente zijn we benieuwd naar de stand van zaken.

In de staart van mijn betoog  nog een opmerking over de  vormgeving van de begroting. In het verleden konden we aflopende budgetten zien, indexatie, projectgelden, aflopende incidentele gelden. Op welke manier kunnen we ons nu in kennisstellen van deze informatie? Kan het college hier antwoord op geven?

Tot slot voorzitter, de begroting die voorligt is een voornemen voor het haar 2021. Een jaar, zoals ik al eerder noemde, die onder invloed is  en blijft van de onzekerheid over Corona, maar waar we wel gezamenlijk onze schouders onder willen en moeten zetten.